Việc kê đơn thuốc trong y tế là quá trình cực kỳ quan trọng, được thực hiện bởi những bác sĩ, y sĩ chuyên môn/ có thẩm quyền. Chính vì vậy, việc kê đơn thuốc cũng phải có những nguyên tắc và tuân theo quy trình rõ ràng để đảm bảo chuẩn xác về liều lượng, tác dụng,… của thuốc của mỗi bệnh nhân.

Các Bác sĩ, Y sĩ muốn kê được đơn thuốc cho bệnh nhân cần tuân theo nguyên tắc kê đơn thuốc sau:

1. Chẩn đoán và xác định chính xác bệnh

Việc tìm hiểu các biểu hiện bệnh lý của bệnh nhân giúp bác sĩ phát hiện được các triệu chứng cũng như biểu hiện lâm sàng. Hơn nữa, các bác sĩ cũng cần thu thập các thông tin về lịch sử bệnh lý, lịch sử sử dụng thuốc trước đó của bệnh nhân, các kết quả sử dụng thuốc,… để ghi chép lại vào hồ sơ bệnh án. Đây sẽ là tiền đề để bác sĩ có thể xác định chính xác và hiểu rõ bệnh tình của người bệnh. Các thông tin thu thập trên sẽ giúp các bác sĩ có thể hiểu rõ bệnh, mục tiêu điều trị chính, các tác dụng phụ,… để đưa ra lộ trình điều trị bệnh phù hợp mang lại hiệu quả cao.

2. Chọn lựa thuốc phù hợp với bệnh nhân

Chỉ theo kinh nghiệm của bác sĩ thôi thì khó có thể đem lại công dụng tối đa trong việc chữa trị bệnh cho bệnh nhân. Các bác sĩ cần liệt kê tất cả các loại thuốc trị bệnh có thể sử dụng cho bệnh nhân và chọn ra xem loại thuốc nào mới thực sự phù hợp với bệnh nhân này, loại thuốc nào sử dụng không gây tác dụng phụ và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả nhanh nhất. Nếu chọn sử dụng lại các loại thuốc trước đây, các bác sĩ cũng nên xem xét các tác dụng phụ, phản ứng thuốc và hiệu quả mà chúng mang lại cho người bệnh.

Để có thể sàng lọc các loại thuốc để chọn loại phù hợp nhất, các bác sĩ cần áp dụng các tiêu chí sau:

– Yếu tố hiệu quả của thuốc được đặt lên hàng đầu khi bệnh nhân có tình trạng bệnh lý nặng.

– Yếu tố an toàn, ít gây tác dụng phụ,… là sự ưu tiên đối với các trường hợp bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính hoặc bệnh nhân có thể trạng yếu.

– Thuốc phải phù hợp với tình trạng bệnh và hoàn cảnh của bệnh nhân, luôn đảm bảo hiệu quả và mức độ an toàn trong tình huống điều trị bệnh.

>> Tham khảo thêm về Danh mục thuốc kê đơn TẠI ĐÂY

3. Kê đơn thuốc khi đã có chỉ định rõ ràng

Các bác sĩ khi kê đơn thuốc, tốt nhất nên sử dụng tên gốc haowjc tên quốc tế, tên biệt dược (nếu cần thiết), tránh sử dụng các từ viết tắt. Trong đơn thuốc, các loại thuốc chính phải được kê đầu tiên và hạn chế kê quá nhiều loại thuốc trong cùng 1 đơn để tránh các tương tác thuốc không mong muốn.

Đơn thuốc phải được kê rõ ràng, viết bằng mực và ghi rõ đầy đủ ngày tháng năm, họ tên bệnh nhân, tuổi tác, địa chỉ, số thẻ bảo hiểm (nếu có). Quan trọng, phải có chữ ký của người kê đơn thuốc và ghi rõ họ tên.

Đặc biệt, các loại thuốc gây nghiện, thuốc độc, thuốc hướng tâm thần phải được kê riêng vào 1 đơn thuốc khác, theo đúng quy định của Bộ Y tế về quản lý thuốc độc, thuốc hướng tâm thần và thuốc gây nghiện. Các thông tin về thuốc như: hàm lượng, liều dùng,… phải được ghi rõ ràng bằng cả chữ và số. Phải có chữ ký, họ tên cùng ngày tháng năm mà bác sĩ/ y sĩ thực hiện kê đơn thuốc.

4.  Hướng dẫn sử dụng thuốc cho bệnh nhân

Để đảm bảo được rằng các bệnh nhân đều hiểu rõ và biết cách sử dụng thuốc theo đơn đã kê thì các bác sĩ nên giải thích và hướng dẫn cho người bệnh. Hướng dẫn số lần, số liều, thời gian sử dụng thuốc, các pha thuốc (nếu có),… đối với các loại thuốc uống thông thường. Riêng đối với một số loại thuốc đưa vào cơ thể, các bác sĩ nên hướng dẫn cách đưa vào cơ thể cụ thể hoặc cùng thực hiện với người bệnh.

Lưu ý, luôn mắc nhở bệnh nhân về các trường hợp sử dụng thuốc quá liều, đặc biệt là đối với những loại thuốc có tác dụng mạnh.

Luôn lưu ý với bệnh nhân về các điều cần kiêng cử khi sử dụng thuốc, nhất là đối với bệnh nhân là phụ nữ mang thai, người mắc các bệnh lý hoặc tiền sử bệnh gan, thận, dễ bị dị ứng,…

5. Thông tin về các phản ứng không mong muốn của thuốc

Các loại thuốc có thể sẽ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn, vì vậy rất cần sự lưu ý, quan sát và ghi lại các dấu hiệu bất thường. Chính vì vậy, các bác sĩ phải lưu ý nhắc nhở bệnh nhân về các dấu hiệu phản ứng lạ, các tác dụng không muốn muốn có thể xảy ra để bệnh nhân lưu ý và ghi chú lại, và được sự chỉ dẫn, xử lý kịp thời, đồng thời các bác sĩ cần hẹn lịch tái khám cho bệnh nhân.

6. Luôn theo dõi hiệu quả điều trị

Trong trường hợp nếu người bệnh không trở lại tái khám thì có thể đơn thuốc đã có hiệu quả, bệnh nhân đã khỏi bệnh. Tuy nhiên, nếu trường hợp bệnh nhân trở lại tái khám thì có thể bệnh nhân không có dấu hiệu đỡ bệnh và quay lại để được kiểm tra lại.

Khi này, các bác sĩ cần tìm hiểu rõ lý do: bệnh nhân đã khỏi nhưng vẫn trở lại tái khám để mong kiểm tra hiệu quả và điều trị dứt điểm, hay bệnh vẫn chưa khỏi và bệnh nhân muốn trở lại để kiểm tra và điều trị tiếp theo. Trong trường hợp này, có thể thuốc chưa hiệu quả và bác sĩ nên bắt đầu quy trình thăm khám trở lại cho người bệnh.

Phía trên là bài viết về các nguyên tắc kê đơn thuốc mà các bác sĩ, y sĩ cần tuân theo khi thực hiện kê đơn cho bệnh nhân.

Hy vọng thông tin trên hữu ích với các bạn đọc và cảm ơn bạn vì đã xem hết bài viết này.