Thiếu oxy lên não được đánh giá là bệnh lý nguy hiểm, gây ra những biến chứng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn. Nhận biết các nguyên nhân và biểu hiện của căn bệnh này sẽ giúp bạn phát hiện bệnh sớm, đồng thời biết cách điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
I. Thiếu oxy lên não là hiện tượng gì?
Thiếu oxy lên não là do lưu lượng máu lên não bị suy giảm 1 cách trầm trọng, khiến lượng oxy không được cung cấp đầy đủ lên não bộ. Khi não không có đủ năng lượng cần thiết, hoạt động của hệ thần kinh cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Hiện tượng này thường gặp ở những người trên 50 tuổi. Tuy nhiên, theo các thống kê gần đây, bệnh thiếu oxy não đang có xu hướng trẻ hóa.
II. Nguyên nhân gây thiếu oxy lên não
Lý do khiến lượng oxy lên não bị thiếu hụt cũng được xem là câu hỏi mà rất nhiều ngườy quan tâm. Để hiểu rõ được nguyên nhân của vấn đề, bạn đọc có thể tìm hiểu chi tiết ngay sau đây:
1. Thiếu oxy lên não do nguyên nhân tim và mạch máu
+ Do rối loạn tuần hoàn toàn thân hoặc tại chỗ: Tất cả các trường hợp giảm huyết áp động mạch hoặc giảm cung lượng máu tới tổ chức đều dẫn tới thiếu oxy lên não như sốc, suy tim, mất máu nhiều…
+ Do bệnh lý của huyết cầu tố như: Bệnh thiếu máu; bệnh huyết cầu tố; nhiễm độc CO phát sinh; nhiễm độc Methemoglobin.
+ Do “shunt” tĩnh mạch – động mạch: Đây là vấn đề oxy máu bị giảm độ bão hòa do 1 phần tĩnh mạch không được trao đổi khí.
2. Thiếu oxy vào não do hô hấp
Tình trạng này thường xuất hiện khi bạn đến các khu vực có không khí loãng, có thể kể đến như: Đi máy bay, đến những vùng núi cao,… Đây là thời điểm lượng oxy sẽ không đủ để cung cấp và đảm bảo cho cơ thể hô hấp.
Theo đó, khi đến những địa điểm cao trên 3000m so với mặt đất mà không sử dụng bình oxy thì bạn sẽ rất dễ bị thiếu oxy.
3. Oxy không đủ lên não do nguyên nhân tổ chức
Hô hấp là quá trình oxy hóa – khử phức tạp, được phân thành các phản ứng dây chuyền liên quan chặt chẽ với nhau.
Vì vậy, nếu chỉ 1 khâu trong chuỗi phản ứng này bị rối loạn, quá trình hô hấp tế bào cũng không thực hiện được. Do đó, dù được cung cấp đầy đủ oxy, tổ chức cũng không dùng được và dẫn đến thiếu oxy.
Nguyên nhân chính của tình trạng này là do thiếu chất (ăn uống không khoa học, suy nhược cơ thể,…) làm thiếu men hô hấp tế bào, nhiễm độc ức chế hô hấp như: CO, H2S,…
Thiếu oxy não có thể xảy đến với bất cứ ai, nhưng những đối tượng sau đây sẽ được liệt vào danh sách nhóm nguy cơ cao nhất:
– Những người mắc các bệnh lý mãn tính về tim mạch và phổi.
– Những người làm việc và tiếp xúc thường xuyên với các luồng không khí độc hại.
– Những người chưa quen với việc thay đổi độ cao: Lần đầu tiên đi máy bay, lần đầu tiên leo núi.
– Những người thường xuyên chơi các môn thể thao có tính cạnh tranh cao như bơi lội, đấm bốc, bóng bầu dục,…
III. Biểu hiện tình trạng thiếu oxy não
Khi gặp phải tình trạng thiếu oxy lên não, cơ thể sẽ gặp phải những phản ứng rất rõ rệt, khiến bạn có thể dễ dàng nhận thấy. Cụ thể những triệu chứng này bao gồm:
+ Thở nhanh, khó thở, khò khè và ho.
+ Bạn sẽ cảm thấy vùng đầu trở nên nặng trịch, đau nhức,… Đặc biệt là sau khi ngủ dậy.
+ Thường xuyên có những tiếng ù ù ở tai, ngay cả khi bạn đang ở nơi yên tĩnh, không có gió.
+ Chóng mặt, dễ ngã, không thể giữ được tư thế thăng bằng.
+ Mất ngủ, ngủ chập chờn, hay gặp ác mộng, tỉnh giấc giữa đêm.
+ Suy giảm trí nhớ, nhanh quên mọi việc.
+ Tê bì, nhức mỏi chân tay.
+ Phần xương sườn và vai gáy thường xuyên có cảm giác đau mỏi.
Bên cạnh các yếu tố trên, khi bị thiếu oxy lên não, bạn cũng có thể gặp thêm một số triệu chứng như: Dễ cáu, hồi hộp, khó tập trung, sức khỏe giảm sút,…
IV. Thiếu oxy tới não có nguy hiểm hay không?
Thiếu oxy tới não rất nguy hiểm, chỉ cần lượng oxy cung cấp cho não bị suy giảm trong thời gian rất ngắn khoảng vài phút cũng sẽ gây ra những rối loạn cho hệ thần kinh và tất cả các cơ quan khác trong cơ thể.
Ở thể nhẹ, thiếu máu lên não chỉ khiến bạn đau đầu, mệt mỏi,… Tuy nhiên, khi bệnh có dấu hiệu nặng hơn, bạn có thể xuất hiện các vấn đề như: Choáng váng, sơ lạnh, liệt nhẹ nửa người,…
Đặc biệt, nếu tình trạng thiếu oxy não kéo dài sẽ dẫn đến tai biến mạch máu não với nhiều di chứng nặng nề như: Chết mô não, đột tử, liệt nửa người, nhồi máu não (đột quỵ)…
Những tổn thương bên trong cơ thể thường bắt đầu sau 1 phút thiếu oxy lên não. Tuy nhiên, trước đó thiếu oxy não đã có những tác động nhất định. Cụ thể:
- Sau 30 – 180 giây: Người bệnh có thể bị mất nhận thức và rơi vào trạng thái giảm oxy máu.
- Sau 1 phút: Tế bào não bắt đầu chết.
- Sau 3 phút: Neuron bị tổn thương rộng hơn, não chắc chắn bị tổn thương lâu dài.
- Sau 10 phút: Bệnh nhân rơi vào hôn mê sâu và tổn thương não lâu dài.
- Sau 15 phút: Người bệnh gần như không thể sống sót.
Ngoài ra, theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), thiếu oxy vào não là nguyên do tử vong đứng thứ 3, chỉ sau bệnh tim mạch và ung thư. Đáng nói, thiếu oxy lên não chiếm tới 25% tổng số các trường hợp tai biến mạch máu não.
V. Cách điều trị thiếu oxy lên não hiệu quả và an toàn
Để chẩn đoán thiếu oxy lên não, bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng kết hợp làm một số xét nghiệm khác như điện não đồ, lưu huyết đồ, điện tâm đồ, chụp X-quang phối, chụp CT và MRI ở đầu…
Sau khi có kết quả, tùy theo từng nguyên nhân gây bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định cách chữa bệnh thiếu oxy lên não phù hợp, hiệu quả.
Một số loại thuốc điều trị thiếu oxy não phổ biến gồm:
– Thuốc Tây y: Thuốc cải thiện tuần hoàn não như Duxil, Piracetam,…
– Thuốc Đông y: Hoạt huyết dưỡng não, hoạt huyết bổ máu có thành phần được chiết xuất từ cao Bacopa và cao bạch quả.
Người bệnh cần uống thuốc cải thiện tuần hoàn não phải có chỉ định của bác sĩ
– Kẽm, sắt và vitamin nhóm B: Dùng hỗ trợ điều trị thiếu oxy lên não.
Thuốc điều trị thiếu oxy lên não có thể ở dạng uống hoặc tiêm. Tùy theo từng trường hợp bệnh nhân mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp và hiệu quả để ngăn chặn nguy cơ xảy ra biến chứng.
Bệnh nhân tuyệt đối không tự ý mua và uống thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
VI. Những phương pháp phòng ngừa thiếu oxy lên não
Một số phương pháp dưới đây có thể giúp bạn phòng ngừa hiện tượng thiếu oxy lên não hiệu quả:
– Tập thể dục thể thao đều đặn hàng ngày để cải thiện và nâng cao thể trạng, sức khỏe. Nếu không có nhiều thời gian, bạn nên cố gắng tập ít nhất 30 phút mỗi ngày.
– Tăng cường ăn nhiều rau xanh và trái cây, đặc biệt là các loại rau sắc màu trong chế độ ăn hàng ngày. Hạn chế ăn các thực phẩm/thức ăn nhiều dầu mỡ; bánh kẹo ngọt; đồ uống có ga và chất kích thích; thức ăn giàu đạm và chất béo.
– Hạn chế uống bia rượu.
– Bỏ thuốc lá, tránh hít phải khói thuốc lá.
– Cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng, mệt mỏi, stress.
– Nắm rõ các yếu tố gây ra tim mạch và phổi để có phương pháp phòng tránh phù hợp.
– Khám định kỳ sức khỏe 6 tháng/ lần để phát hiện sớm những vấn đề trên cơ thể.
Thiếu oxy lên não là bệnh lý nguy hiểm, có thể làm tổn thương vĩnh viễn các tế bào não.
Do đó, ngay khi cảm thấy cơ thể có dấu hiệu bị thiếu oxy lên não như hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, rối loạn nhịp tim, người bệnh cần đến ngay bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.
Tìm hiểu thêm:
https://nhathuocviet.vn/tin-tuc/may-do-nong-do-oxy-trong-mau-spo2.html
https://nhathuocviet.vn/tin-tuc/cach-su-dung-may-do-nong-do-oxy.html
